Wirusy i bakterie to patogeny, które znacząco wpływają na nasze życie i zdrowie. Chociaż są niewidoczne, to ich działanie może być wyjątkowo groźne. Stanowią bowiem źródło wielu chorób, a nawet śmiercionośnych pandemii. Wirus a bakteria: Co je różni? Czym są? I jak się przed nimi chronić?

Bakterie, co warto wiedzieć?

Bakterie to jednokomórkowe organizmy żywe, przybierające bardzo różne kształty. Nie mają dużych wymagań wobec środowiska, w którym żyją, dlatego występują zarówno w otoczeniu bogatym w tlen (bakterie tlenowe), jak i tam, gdzie tlenu nie ma w ogóle (bakterie beztlenowe). Do życia bakteria nie potrzebuje żywiciela, w swoim mikroskopijnym organizmie posiada wszystko to, co niezbędne, aby rosnąć i się rozmnażać. W organach człowieka żyją biliony bakterii, a odpowiednia flora bakteryjna jest warunkiem zdrowia całego organizmu. Warto wiedzieć, że tylko nieliczne bakterie są źródłem chorób (naukowcy twierdzą, że jest to mniej niż jeden procent). Wśród schorzeń bakteryjnych można wymienić infekcje gardła, ale też poważniejsze choroby, takie jak gruźlica czy borelioza. Infekcje bakteryjne leczy się antybiotykami, które skutecznie powstrzymują rozwój i namnażanie bakterii.

Wirusy, czym są i jak działają?

Wirusy są zdecydowanie mniejsze od bakterii i nie zalicza się ich do organizmów żywych, ponieważ nie mają własnej struktury komórkowej, ani układów metabolicznych. Wykazują jednak pewne podobieństwa do istot żywych, mianowicie dysponują materiałem genetycznym, mogą się rozmnażać i podlegają ewolucji. W przeciwieństwie do bakterii, nie mogą jednak istnieć samodzielnie, potrzebują żywych komórek innego organizmu. Wirusy występują wszędzie, doskonale radzą sobie w każdym ekosystemie i w najbardziej ekstremalnych warunkach, są też zdecydowanie liczniejsze od bakterii. W organizmie człowieka wirus atakuje komórki, następnie wykorzystując ich struktury szybko rozmnaża się. Gdy utworzy określona liczbę nowych wirusów, przechodzi do kolejnej komórki, a następnie na kolejnego człowieka. Ten mechanizm jest źródłem wielu chorób, na przykład grypy, ospy wietrznej, HIV, czy COVID-19, spowodowanego przez wirus SARs-CoV-2. Zdecydowana większość wirusów wywołuje choroby (co też odróżnia je od bakterii). Leczenie chorób wirusowych polega na łagodzeniu ich objawów, stosowaniu leków obniżających gorączkę oraz podawaniu środków przeciwbólowych.

Sposoby przenoszenia infekcji i jak się przed nimi chronić?

Infekcje wirusowe i bakteryjne przenoszą się głównie przez kontakt z osobami zainfekowanymi. Źródłem zakażenia może być też skażona woda, ukąszenia niektórych pajęczaków i owadów (w naszej szerokości geograficznej groźne są kleszcze). Ryzyko infekcji można zminimalizować poprzez poddawanie się szczepieniom, przestrzeganie zasad higieny (mycie i dezynfekowanie rąk). Najważniejsze jednak to dbanie o dobry stan ogólny organizmu, poprzez zdrowe odżywianie, aktywność fizyczną i unikanie używek. Zdrowy organizm to silny układ odpornościowy, skutecznie zwalczający infekcje.